Bệnh do thói quen "nằm ỳ"

Chị Ng.T.A.N, 29 tuổi, sống tại quận Bình Thạnh, TP HCM, vẫn còn ám ảnh về thời kỳ hậu sản mùa hè năm ngoái. Chị chia sẻ rằng trước khi sinh, người nhà đã "dọa" rằng việc đi lại hay làm vệ sinh sau sinh sẽ gây bệnh, nên sau sinh, chị chỉ nằm một chỗ. Hậu quả là chị bị đau mỏi toàn thân, đi lại khó khăn và mắc nhiễm trùng hậu sản do ứ đọng sản dịch. Việc kiêng vệ sinh cũng khiến bé trai của chị bị rối loạn tiêu hóa. Bác sĩ Trần Ngọc Hải, Trưởng Phòng Kế hoạch tổng hợp Bệnh viện Từ Dũ, cho rằng các quan niệm kiêng cữ cần được thực hiện một cách khoa học và phù hợp. Đối với sản phụ sinh thường không biến chứng, nên nghỉ ngơi 4-6 giờ sau sinh, sau đó bắt đầu ngồi dậy và vận động nhẹ.

Phụ nữ sinh mổ nên bắt đầu tập luyện sau 24 giờ, vì vận động sớm giúp lưu thông máu, hỗ trợ các chức năng cơ thể và giúp sản dịch thoát ra dễ dàng, từ đó thúc đẩy hồi phục. Sản phụ cần tuân theo hướng dẫn của nhân viên y tế về chế độ vận động, dinh dưỡng, vệ sinh và chăm sóc bé. BS Nguyễn Ngọc Thông từ Bệnh viện Từ Dũ cảnh báo rằng nằm lâu có thể gây biến chứng như nhiễm trùng hay liệt bàng quang. Vận động đúng cách còn giúp tử cung co hồi và ngăn ngừa băng huyết. Về vệ sinh, chỉ cần kiêng không để dầm nước lạnh quá lâu, còn việc đánh răng và tắm rửa là cần thiết, nên tắm nhanh trong môi trường ấm áp và lau khô sau khi tắm.

Cần chú ý vệ sinh vùng kín và vết mổ nếu sinh mổ theo chỉ dẫn của nhân viên y tế, cũng như vệ sinh vùng ngực khi cho bé bú. Trong ngày đầu sau sinh, nếu mệt, hãy lau người bằng nước ấm thay vì không vệ sinh, vì điều này có thể gây khó chịu và nguy cơ nhiễm trùng cho cả mẹ và con. Mẹ nên chăm sóc bé nhiều hơn, không cần kiêng cữ quá mức. Sau khi xuất viện, mẹ có thể tắm gội và chăm sóc con mà không cần kiêng, chỉ tránh vận động mạnh trong 6 tuần đầu. Chế độ dinh dưỡng nên đa dạng, đủ chất, ăn no nhưng không cần phải “ăn cho 2 người” mới có sữa.

BS Thông khuyên gia đình hỗ trợ sản phụ trong việc nhà để mẹ có thời gian chăm sóc con. Việc mẹ thường xuyên bồng bế trẻ sơ sinh giúp bé nhạy cảm hơn với môi trường và phát triển tốt hơn. Đặc biệt, sau khi sinh, cần tuân theo hướng dẫn của cơ sở y tế để mẹ và bé có thể "da kề da" và cho bé bú ngay trong giờ đầu. Một số phương pháp dân gian như nằm than và cho bé uống cam thảo đã bị bệnh viện khuyến cáo không nên làm, vì có thể gây nguy hiểm cho trẻ, như ngạt khí CO. Hiện nay, việc hút đàm cho trẻ sơ sinh đã có thiết bị chuyên dụng, vì vậy không cần sử dụng các phương pháp truyền thống như trước.

Việc nằm than hiện nay không cần thiết, đặc biệt ở các thành phố lớn như TP HCM, nơi có nhà kín và phương tiện sưởi ấm. Hơn nữa, nằm than trong phòng kín có thể gây ngạt khí CO nguy hiểm cho mẹ và con.