Cần thận trọng khi trẻ chậm nói

Trẻ tham gia trị liệu âm ngữ tại Bệnh viện Nhi đồng Đồng Nai. Bé trai 4 tuổi của chị N.T.A. ở TP. Biên Hoà chỉ nói được từ đơn và khó nghe. Gia đình nghĩ bé chậm nói như nhiều trẻ khác, nhưng tình trạng không cải thiện dù đã đi học mầm non. Sau khi thăm khám, bé được chẩn đoán chậm nói và cần can thiệp. Chị đưa bé đến Khoa Vật lý trị liệu - Phục hồi chức năng - Y học cổ truyền 2 lần mỗi tuần. Sau gần 1 năm, bé đã có tiến triển, có thể nói nhiều từ hơn. Bác sĩ Phan Thị Hiền Hoà cho biết có nhiều nguyên nhân gây chậm nói, chia thành hai nhóm chính: đơn thuần và bệnh lý.

Trẻ chậm nói có thể thuộc hai nhóm: nhóm bệnh lý với các khiếm khuyết về não bộ và hệ thần kinh như bại não, chậm phát triển tâm thần; và nhóm đơn thuần do yếu tố môi trường, như ít tiếp xúc với ngôn ngữ hoặc bị ảnh hưởng bởi công nghệ do cha mẹ bận rộn. Dấu hiệu dễ nhận biết bao gồm phát âm từ ngữ không rõ ràng, không bắt chước hay thực hiện yêu cầu, và không nói được 2-3 từ ở tuổi 24-36 tháng. Nếu trẻ 4-5 tuổi chưa giao tiếp như bình thường, cha mẹ cần đưa trẻ đi khám để can thiệp sớm.

Trẻ chậm nói cần được can thiệp sớm, đặc biệt trước 3 tuổi, để phát triển khả năng nói và diễn đạt. Cha mẹ nên tương tác với trẻ qua trò chơi phù hợp, khuyến khích trẻ giao tiếp bằng cử chỉ và âm thanh, và dành thời gian đọc sách, nói chuyện với bé. Điều này giúp phát hiện kịp thời dấu hiệu chậm nói. Đồng thời, hạn chế cho trẻ dưới 2 tuổi tiếp xúc với thiết bị công nghệ, vì điều này có thể ảnh hưởng tiêu cực đến khả năng tương tác và phản xạ ngôn ngữ của trẻ.