Hội chứng bàn chân phẳng ở trẻ em

TS.BS Nguyễn Thị Hương Giang - Phó trưởng Khoa Phục hồi chức năng, Bệnh viện Nhi TƯ, cho biết bàn chân bẹt là tình trạng lòng bàn chân phẳng, không có vòm. Nhiều trẻ bụ bẫm dễ bị nhầm với bàn chân bẹt. Hầu hết trẻ sẽ hết tình trạng này khi 6 tuổi nếu bàn chân phát triển tốt. Tất cả trẻ sơ sinh đều có bàn chân phẳng, và từ 2-3 tuổi, vòm bàn chân sẽ hình thành. Vòm bàn chân giúp trẻ cân bằng và giảm lực tác động từ mặt đất. Những trẻ có dây chằng lỏng lẻo dễ bị bàn chân bẹt, và khi in dấu chân lên giấy, sẽ không thấy chỗ khuyết. Khoảng 30% dân số mắc chứng chân bẹt với nhiều cấp độ khác nhau.

Bàn chân bẹt thường không gây đau, nhưng khi khung xương không đủ sức chịu đựng, người bệnh có thể cảm thấy đau ở mắt cá chân, đầu gối, khớp háng hoặc thắt lưng. Nguyên nhân chính của dị tật này là do di truyền, trong khi các nguyên nhân thứ phát bao gồm mô liên kết lỏng lẻo, giày không phù hợp, chấn thương, béo phì hoặc bệnh lý thần kinh cơ. Theo BS Hương Giang, trẻ dưới 2 tuổi thường có triệu chứng bàn chân bẹt, nhưng từ 3 tuổi trở lên, có thể kiểm tra bằng cách làm ướt bàn chân của trẻ và in lên giấy. Nếu thấy dấu chân toàn bộ in rõ, khả năng trẻ bị bàn chân bẹt là cao.

Nếu phần hình in có khoảng trống nhỏ hình vòm, bố mẹ có thể yên tâm. Để kiểm tra, bố mẹ có thể đặt ngón tay dưới gan bàn chân trẻ khi trẻ đứng; nếu ngón tay không lọt được, trẻ có thể bị bàn chân bẹt. Dấu hiệu nhận biết bao gồm mặt trong bàn chân áp xuống đất khi đi, dễ biến dạng và gây chấn thương khi vận động. Bàn chân bẹt cũng có thể làm lệch trục cột sống, gây đau nhức ở nhiều khớp. Theo BS Nguyễn Thị Hương Giang, bàn chân bẹt có thể chữa khỏi nếu phát hiện và điều trị sớm trong độ tuổi 3 – 7.

Trẻ em có thể vận động bình thường và không để lại di chứng khi trưởng thành nếu được chẩn đoán và điều trị sớm. Sử dụng đế giày chỉnh hình trong 1-2 năm đầu có thể giúp trẻ hình thành vòm bàn chân, kết hợp với các bài tập vật lý trị liệu. Việc phát hiện và can thiệp sớm là rất quan trọng để đơn giản hóa quá trình hồi phục. Trong trường hợp trẻ lớn hoặc có dị tật nặng, phẫu thuật chỉnh hình có thể được xem xét. Vì vậy, khi nghi ngờ trẻ bị bàn chân bẹt, cần đưa trẻ đến cơ sở y tế chuyên khoa để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.