Hướng dẫn tự theo dõi và chăm sóc trẻ bị tay chân miệng tại nhà từ bác sĩ nhi khoa

Bệnh tay chân miệng là bệnh lây lan dễ dàng, đặc biệt trong mùa chuyển giao thời tiết, thường ảnh hưởng đến trẻ em do sức đề kháng yếu. Cha mẹ cần nắm rõ thông tin để có biện pháp ứng phó kịp thời. Anh Phạm Văn Đông, Giám Đốc Trung Tâm Tư Vấn Nhi Khoa tại Phòng Khám Nhi Đồng - Hà Nội, sẽ hướng dẫn cha mẹ cách theo dõi và chăm sóc trẻ mắc bệnh.

1. Nguyên nhân: Bệnh tay chân miệng do EnteroVirus gây ra, thường thấy nhất là chủng CVA16, cùng với CVA5, CVA10, và EV71. Tại Việt Nam, chủ yếu ghi nhận chủng EV71, nhưng các chủng khác cũng có thể xuất hiện.

2. Cách lây nhiễm: Bệnh lây qua phân, miệng và đường hô hấp.

• Lây qua tiếp xúc với dịch miệng, hô hấp và dịch bóng nước trên da.

• Giai đoạn bệnh: Ủ bệnh từ 2-5 ngày (nhanh nhất 2 ngày, lâu nhất 7 ngày), thường gặp ở trẻ nhũ nhi và trẻ 5-7 tuổi.

• Giai đoạn khởi phát (1-2 ngày) có sốt nhẹ, mệt mỏi, đau họng, biếng ăn và tiêu chảy.

• Giai đoạn toàn phát kéo dài 3-10 ngày với nội và ngoại ban, thường thuyên giảm 70-80% sau 7 ngày.

• Dấu hiệu nhận biết: Rối loạn thần kinh thực vật (vã mồ hôi, lạnh, đốm da, nhịp tim nhanh), sốt nhẹ dưới 38,3°C, buồn nôn, tiêu chảy.

• Tại miệng: Khó chịu, đau họng, biếng ăn; có nội ban ở lưỡi và niêm mạc miệng với vết đỏ, bóng nước nhỏ (1-5mm) dễ vỡ thành vết loét.

Ngoại ban ở chân tay có thể xuất hiện vết, nốt, dát sần, và bóng nước, với bóng nước có thể chứa chất lỏng trong suốt hoặc đục, bao quanh bởi hồng ban mỏng. Tổn thương không ngứa, không đau, và hết sau 3-4 ngày. Vị trí tổn thương gồm mu bàn tay, lòng bàn tay, mu bàn chân, gót chân, và cũng có thể xuất hiện ở mông, đùi trên, cánh tay.

Cần chú ý xét nghiệm công thức máu, bạch cầu thường ở mức bình thường, nhưng nếu tăng trên 16.000 mm³ có thể liên quan đến biến chứng.

Theo dõi biến chứng thần kinh như giật mình chới với trong 1-2 giây, thường xảy ra khi bắt đầu giấc ngủ. Nếu có biểu hiện nặng, mẹ nên đưa trẻ đi khám ngay.

Điều trị triệu chứng hạ sốt bằng paracetamol với liều 15 mg/kg.

• Vệ sinh răng miệng và da để tránh nhiễm khuẩn.

• Dùng Povidone iod hoặc xanhmethylen để vệ sinh mụn bóng nước.

• Bôi gel kháng khuẩn lên mụn bóng nước để nhanh khô và ngăn lây nhiễm.

• Bổ sung vitamin C và vitamin tổng hợp để tăng đề kháng.

• Nếu trẻ bị tiêu chảy nặng, nên đưa đi khám; nếu nhẹ, theo dõi thêm.

• Nếu nội ban ở miệng làm khó ăn, bôi gel chống nhiệt miệng 30 phút trước khi ăn.

• Theo dõi và điều trị biến chứng tại viện.

• Chăm sóc tại nhà: tắm bình thường khi không sốt, tránh xối vào mụn; ăn đồ mềm, dễ tiêu; uống đủ nước (50ml/kg); hạn chế vận động để tránh mồ hôi; giữ thoáng vùng da tổn thương.

Trên đây là thông tin giúp mẹ tự theo dõi và chăm sóc con bị tay chân miệng độ 1. Nếu con ở độ 2, mẹ cần đưa đi viện.

Source: https://afamily.vn/bac-si-nhi-huong-dan-me-tu-theo-doi-va-cham-soc-con-bi-tay-chan-mieng-tai-nha-20230609154536956.chn