Mỹ nhân trong thời kỳ bao cấp và cách làm đẹp của họ

Làm đẹp thời bao cấp là một chủ đề thú vị của thế hệ trước. Một vấn đề phổ biến là nhiễm chấy rận, khiến nhiều phụ nữ phải đối phó với cơn ngứa ngáy khó chịu. Dù sử dụng nước gội đầu bồ kết truyền thống, chấy rận vẫn sinh sôi nhanh chóng. Để giải quyết, nhiều người đã tìm đến các liệu pháp dân gian như dùng hạt na giã nát và dầu hỏa, kết hợp với lược bí để loại bỏ chấy. Thậm chí, một số người còn dùng đèn dầu để làm chấy hoảng loạn và dễ bắt hơn.

Tới nay, khi chấy đã không còn tồn tại nhờ xà phòng và hóa chất, nhiều người vẫn nhớ về ký ức ngồi bắt chấy bên hiên nhà, thể hiện tình cộng đồng và cảm xúc gắn bó. Mái tóc dày mượt từng là niềm tự hào của thiếu nữ Việt, nhưng cũng là nỗi lo khi bị nhiễm chấy. Trong thời kỳ bao cấp, mỹ phẩm hiếm hoi chỉ có ở những gia đình khá giả, với các sản phẩm như Vaseline Liên Xô, nước hoa Bungary, hay một vài thương hiệu Pháp như Houbigal và Chanel. Còn lại, nhiều gia đình phải dùng xà phòng giặt và tắm rất tiết kiệm, vì xà phòng lúc đó cứng và hôi. Mỗi khi có hàng từ nước ngoài về, mọi người thường hít hà và gọi đó là mùi “Tây”.

Nhiều người vẫn nhớ niềm vui khi sở hữu cục xà bông Liên Xô thơm. Họ trân trọng nó, cất giữ kỹ trong khăn mùi xoa để lưu giữ mùi hương, chỉ dám dùng vào dịp đặc biệt. Trong thời bao cấp khó khăn, việc tìm kiếm cách làm đẹp trở nên quý giá hơn. Thay vì dụng cụ chuyên dụng, các bà, các mẹ khéo léo sáng tạo, như dùng đũa cả hơ nóng để cuốn tóc, hay quấn khăn len để làm tóc thẳng. Họ còn tết tóc để tạo nếp. Những cách làm đó đôi khi dẫn đến những tình huống dở khóc dở cười, như khi đũa bị cháy làm tóc bị hỏng.

Một cô nữ văn công nọ gặp rắc rối khi không tìm thấy thỏi son trước giờ diễn, đành hái hoa dâm bụt giã nát để bôi tạm lên má, lên môi. Dù lúc đầu màu tươi hồng, nhưng sau đó chuyển sang thâm xì khiến mọi người không nhịn được cười. Những câu chuyện như vậy, dù đã qua nhiều năm, vẫn khiến người trong cuộc ngại ngùng vì "tội" ham làm đẹp. Vào thập niên 80, Việt Nam đã sản xuất một số loại hóa mỹ phẩm, nhưng nước hoa và kem gội đầu nội địa không được ưa chuộng vì mùi không bền. Đến đầu thập kỷ 90, mỹ phẩm ngoại, đặc biệt là từ Thái Lan và Trung Quốc, bắt đầu xuất hiện nhiều hơn.

Thời thanh niên, ít ai không biết đến các sản phẩm như phấn Bông Lúa, phấn Con Én, son gió Thái Lan... Mặc dù công nghệ mỹ phẩm chưa phát triển như hiện nay, những sản phẩm này vẫn có màu sắc tươi sáng và mùi hương đặc trưng, bám lâu. Phấn Bông Lúa phiên bản ngày nay vẫn được nhiều người ưa chuộng. Son gió Thái Lan, với màu cam, được dùng để làm hồng má và thắm môi, nhưng cần ra gió mới lên màu, dễ làm quá tay. Phấn Thái Lan chỉ có tông trắng, khác với phấn hiện đại đa dạng màu sắc. Thời đó, trang điểm thường thấy là lông mày cong kẻ đậm, da trắng và môi đỏ, kết hợp với mắt màu xanh lá.

Gu trang điểm thời đó rất đậm, cả nghệ sĩ lẫn người dân đều như nhau. Bên trái là nghệ sĩ Thanh Nga, bên phải là diễn viên Thẩm Thúy Hằng. Trước giải phóng, Sài Gòn tiếp nhận văn hóa Mỹ với phong cách tóc kiểu cách, sành điệu, nhưng sau giải phóng lại trở nên trầm lắng hơn.