Nhiễm lao sơ cấp ở trẻ em

Bệnh lao sơ nhiễm chủ yếu gặp ở trẻ em từ 1-5 tuổi, trong khi bệnh lao thông thường thường gặp ở người lớn. Bệnh có thể phòng tránh bằng vắc-xin BCG. Lao sơ nhiễm, hay còn gọi là bệnh lao nguyên phát, là phản ứng của cơ thể với vi khuẩn Mycobacterium Tuberculosis sau lần xâm nhập đầu tiên. Vi khuẩn lây chủ yếu qua đường hô hấp, nhưng có thể lây qua đường tiêu hóa nếu trẻ uống sữa từ bò bị lao vú chưa tiệt trùng. Trong trường hợp hiếm, lao sơ nhiễm có thể xảy ra bẩm sinh khi thai nhi tiếp xúc với dịch âm đạo của mẹ bị lao.

Vi khuẩn lao có thể lây qua da và niêm mạc, dù hiếm. Chúng xâm nhập qua các tổn thương trên da, họng, mắt và phát triển thành tổn thương sơ nhiễm tại những vị trí này. Vi khuẩn sau đó theo bạch huyết vào hạch lân cận, tạo phức hợp sơ nhiễm. Có thể có giai đoạn ủ bệnh kéo dài, khi người nhiễm không có triệu chứng và không lây cho người khác. Để xác định, có thể thực hiện phản ứng Tuberculin; người dương tính được coi là nhiễm lao tiềm tàng. Dự phòng kịp thời có thể giảm nguy cơ mắc bệnh lao sau này.

Nghiên cứu cho thấy, trong 100 người nhiễm lao, có 10 người mắc bệnh. Biểu hiện bệnh lao sơ nhiễm ở trẻ em thường không rõ ràng, dễ bị bỏ qua. Một số triệu chứng chung như chán ăn, chậm tăng cân, ra mồ hôi đêm, và sốt nhẹ có thể nhầm lẫn với các bệnh khác. Tuy nhiên, ho kéo dài, thở khò khè và khó thở có thể gây lo lắng do hạch bạch huyết sưng to. Ngoài ra, có thể xuất hiện các nốt loét da, tiêu chảy kéo dài, viêm kết mạc, hồng ban và hạch bụng lớn. Biến chứng nặng của bệnh lao sơ nhiễm bao gồm lao phổi, giãn phế quản, xẹp phổi, lao màng não, lao thận và lao xương. Dấu hiệu nghi ngờ trẻ mắc lao sơ nhiễm gồm sốt kéo dài, ra mồ hôi đêm, sụt cân không rõ nguyên nhân, ho lâu ngày, và các bệnh lý hô hấp như viêm phế quản hay hen phế quản.

Điều trị lao sơ nhiễm ở trẻ cần diễn ra ít nhất 6 tháng với thuốc đặc trị, theo hướng dẫn của bác sĩ. Nếu trẻ có triệu chứng lao và gia đình có người mắc bệnh, cần đưa trẻ đi khám ngay. Thuốc kháng lao có thể gây tác dụng phụ, vì vậy gia đình cần theo dõi và tuân thủ hướng dẫn của chuyên gia. Để phòng bệnh, trẻ nên được tiêm vắc-xin BCG sớm sau sinh, và giữ vệ sinh môi trường sống sạch sẽ, thông thoáng.

Gia đình có người mắc bệnh lao cần có phòng sinh hoạt, ăn uống, ngủ nghỉ và vệ sinh riêng. Nên đeo khẩu trang, không ho khạc bừa bãi, và vệ sinh tay thường xuyên để ngăn ngừa lây lan. Người bệnh cần chế độ dinh dưỡng tốt để phục hồi sức khỏe. Cần khám xét nghiệm tầm soát bệnh lao cho những ai đã tiếp xúc với người bệnh mà không được bảo vệ.