Các biện pháp phòng ngừa dậy thì sớm ở trẻ em

Bố mẹ nên theo dõi chiều cao của trẻ mỗi 3 tháng. Theo Cleverland, dậy thì bao gồm sự tăng trưởng nhanh của cơ và xương, thay đổi hình dáng cơ thể và phát triển khả năng sinh sản. Trẻ dậy thì sớm, trước 8 tuổi với bé gái và 9 tuổi với bé trai, có nguy cơ hạn chế chiều cao khi trưởng thành và dễ cảm thấy tự ti, dẫn đến trầm cảm. Thường, trẻ dậy thì sớm sẽ tăng chiều cao vượt trội so với bạn bè. Ví dụ, bé Phương ở Long Biên, Hà Nội, học lớp 2, cao 1m34, nặng 40kg. Dù chỉ số BMI của bé nằm trong ngưỡng bình thường, nhưng bé đã thừa cân so với chuẩn và chiều cao ở mức 97th percentile, cao hơn so với trẻ cùng tuổi.

Tuyến vú của Phương phát triển độ II, núm vú nhô cao với quầng vú lớn, lông tơ xuất hiện ở vùng kín. X-quang cổ tay cho thấy mật độ xương tương đương trẻ 8,5 tuổi, hormone sinh dục tăng ở giai đoạn đầu dậy thì, kích thước tử cung và buồng trứng chưa thay đổi nhiều. Trẻ không có dấu hiệu thần kinh bất thường, và gia đình không có tiền sử dậy thì sớm. Mẹ bé cho biết từng mắc tiểu đường thai kỳ và Phương sinh nặng 4kg. Kể từ khi vào lớp 1, cân nặng và chiều cao của bé tăng nhanh, gia đình nghĩ con chỉ hơi quá cân. Tiến sĩ Lương Thị Thu Hiền cho biết các dấu hiệu dậy thì bao gồm tăng chiều cao nhanh, phát triển sinh dục, và các thay đổi khác như xuất hiện lông mu, mụn trứng cá.

Quá trình dậy thì gần hoàn tất có thể làm khó khăn việc cải thiện chiều cao. Trẻ dậy thì sớm sẽ gặp thay đổi sinh lý và tâm lý. Phụ huynh nên chủ động phòng ngừa bằng cách kiểm soát dinh dưỡng, vận động, sàng lọc bệnh lý và tạo môi trường sống lành mạnh. Theo dõi phát triển trẻ 3 tháng/lần theo tiêu chuẩn WHO. Chế độ ăn cần đa dạng, đủ dinh dưỡng, tăng cường rau củ quả, hạn chế thực phẩm chế biến sẵn và đồ ăn nhiều đường, dầu mỡ. Khuyến khích trẻ tập thể dục ít nhất 45 phút mỗi ngày và hạn chế sử dụng thiết bị điện tử, đặc biệt trước khi ngủ.

Cần kiểm soát nội dung độc hại trên điện thoại, máy tính bảng, vì chúng có thể ảnh hưởng xấu đến tâm lý trẻ. Trẻ bị béo phì, tiểu đường hoặc có khối u ác tính có thể gặp hiện tượng dậy thì sớm. Do đó, trẻ cần được khám sàng lọc bệnh lý bẩm sinh từ sơ sinh và khám sức khỏe định kỳ để loại bỏ các nguy cơ gây dậy thì sớm.