Liệu trẻ chậm nói có cần phải lo lắng?

Sau hơn 2 tháng điều trị tại lớp can thiệp ngôn ngữ ở Bệnh viện Nhi TW, bé Nguyễn Bảo Gia Khánh, 4 tuổi, đã có sự tiến bộ rõ rệt. Trước đây, bé chỉ nói được một số từ đơn giản và thường khóc khi không hài lòng. Anh Nguyễn Thế Công, bố bé, cho biết gia đình đã nhận ra sự chậm nói của bé có vấn đề nghiêm trọng hơn và đã quyết định đưa bé đi khám, mặc dù nhà cách bệnh viện hơn 20 km. Anh chị đã dành nhiều thời gian tập luyện cùng con, và nhờ sự kiên trì, bé đã nói rõ hơn và tập trung hơn trong học tập. Tương tự, bà Nguyễn Thị Bích cũng đều đặn đưa cháu đi học nói mỗi ngày từ khu đô thị Ecopark, Hưng Yên.

Bà Bích cho biết cháu trai bà sang Ba Lan từ khi mới sinh và đã bị chậm nói từ 2 tuổi. Dù bác sĩ chẩn đoán cháu bị loạn ngôn ngữ và khuyên cần can thiệp, gia đình không đủ điều kiện đưa cháu về Việt Nam điều trị. Bà cho biết cháu đã học hơn 1 năm nhưng chỉ nói được vài từ đơn giản như "bye bye" và "ô tô". Bà cũng nhấn mạnh sự nguy hiểm của việc cho trẻ xem điện thoại và ti vi quá nhiều.

Theo BS Phạm Bích Hà, có nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng chậm nói ở trẻ, bao gồm vấn đề phát âm và yếu tố tâm lý, giáo dục. Việc can thiệp sớm là rất quan trọng, bởi nhiều người vẫn có quan niệm sai lầm rằng trẻ chậm nói sẽ tự khắc biết nói khi lớn lên.

Theo BS Phạm Bích Hà, trẻ em không tự nhiên biết mọi thứ mà thường học hỏi qua việc quan sát và bắt chước người lớn. Đối với trẻ có vấn đề phát triển, việc can thiệp sớm rất quan trọng để tránh ảnh hưởng đến khả năng giao tiếp và phát triển sau này. Cha mẹ nên chú ý đến sự phát triển ngôn ngữ của trẻ qua các mốc 2 tháng, 4 tháng, 6 tháng, 12 tháng... để phát hiện sớm bất thường. Các biểu hiện cần lưu ý bao gồm: không đáp ứng với âm thanh ở 6-8 tuần, không cười với giọng nói lúc 2 tháng, không quan tâm đến xung quanh lúc 3 tháng, không bập bẹ ở 8-12 tháng, không nói từ đơn lúc 2 tuổi và không nói câu đơn giản lúc 3 tuổi. Nếu trẻ có những dấu hiệu này, nên đưa trẻ đi khám để được kiểm tra.

Tùy vào mức độ chậm nói và độ tuổi của trẻ, bác sĩ sẽ áp dụng các phương pháp can thiệp khác nhau. Sự kiên trì và hỗ trợ từ ông bà, bố mẹ sẽ giúp trẻ có một tương lai tốt đẹp hơn trong quá trình điều trị.