Vũ khí 'nóng' ngăn ngừa HIV

Hiện nay, y học chưa có thuốc chữa khỏi HIV hoàn toàn và cũng chưa có vaccine phòng ngừa. Tuy nhiên, người nhiễm HIV điều trị bằng thuốc kháng virus và có tải lượng virus dưới ngưỡng phát hiện sẽ không lây nhiễm cho bạn tình. Các biện pháp dự phòng như PrEP, PEP và bao cao su giúp giảm nguy cơ lây nhiễm. Theo báo cáo tính đến cuối năm 2019, Việt Nam có gần 212.000 người nhiễm HIV còn sống. Trong hai năm qua, hơn 13.000 người đã sử dụng PrEP, trong đó có nhiều người thuộc nhóm MSM có nguy cơ cao. Tỷ lệ lây nhiễm HIV ở nhóm này đang tăng, trong khi các nhóm khác giảm. Anh Tống Văn Nam, Trưởng nhóm Kết nối Trẻ, cho rằng cần tập trung vào nhóm MSM, người chuyển giới và mại dâm nam trong công tác phòng chống HIV/AIDS. Nhiều người trong nhóm này không sử dụng biện pháp an toàn và có thể dễ dàng lây nhiễm HIV. Cần khuyến khích họ đi xét nghiệm, chủ động phòng tránh và điều trị kịp thời. Các xét nghiệm HIV có thể thực hiện tại nhà hoặc tại cơ sở y tế, và nếu âm tính, họ cần sử dụng PrEP để phòng ngừa.

PrEP được khuyến nghị cho những người không mắc HIV nhưng có nguy cơ lây nhiễm qua quan hệ tình dục hoặc tiêm chích ma túy, đặc biệt là nhóm MSM và người chuyển giới. MSM cần uống một viên mỗi ngày, bắt đầu 7 ngày trước khi có hành vi nguy cơ, và tiếp tục duy trì. Phụ nữ cần uống 21 ngày liên tục trước khi có hành vi nguy cơ. Nếu quên liều, uống ngay khi nhớ, nhưng không quá hai liều trong 24 giờ. Ngoài ra, có phác đồ 2-1-1 cho những người MSM quan hệ tình dục dưới hai lần một tuần: uống 2 viên trước 2-24 giờ hành vi nguy cơ, sau đó uống 1 viên mỗi 24 giờ trong 48 giờ tiếp theo. PrEP có khả năng dự phòng HIV lên tới 99%. Những người phơi nhiễm với HIV trong 72 giờ không nên dùng PrEP mà phải sử dụng PEP, với hiệu quả khoảng 80% nếu dùng sớm. Bao cao su là phương pháp bảo vệ tốt nhất chống lại các bệnh lây qua đường tình dục. HIV là virus gây suy giảm miễn dịch, dẫn đến AIDS, giai đoạn cuối của nhiễm HIV, làm suy yếu hệ miễn dịch. Việt Nam đặt mục tiêu chấm dứt dịch HIV/AIDS vào năm 2030.